پنج کشف شایسته نوبل که هنوز جایزه را دریافت نکرده‌اند
به گزارش ایران‌کانادا، این هفته، با اعلام جوایز نوبل در رشته‌های فیزیک، شیمی و پزشکی، توجه‌ها به سوی دستاوردهای علمی معطوف می‌شود. جوایزی که بیش از یک قرن پیش توسط آلفرد نوبل، صنعت‌گر سوئدی، پایه‌گذاری شدند، به کشفیات مهمی اختصاص می‌یابند که ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها طول بکشد تا به نتیجه برسند. اما با وجود این، هنوز کشفیات شایسته نوبل بسیاری وجود دارد که تا کنون نادیده مانده‌اند. در ادامه به پنج مورد از این کشفیات اشاره می‌کنیم:
۱. نخستین نقشه ژنوم انسانی
یکی از نامزدهای بارز برای دریافت جایزه نوبل، پروژه نقشه‌برداری از ژنوم انسانی است. این پروژه بزرگ از سال ۱۹۹۰ آغاز و در سال ۲۰۰۳ به اتمام رسید. این تلاش بین‌المللی شامل همکاری هزاران محقق از کشورهای مختلف بود و تأثیر زیادی بر بیولوژی و پزشکی داشته است. یکی از دلایل عدم دریافت نوبل توسط این پروژه، تعداد زیاد محققان در آن است؛ زیرا طبق قوانین نوبل، فقط تا سه نفر می‌توانند به عنوان برنده معرفی شوند.
۲. داروهای مؤثر کاهش وزن
توسعه داروهای جدید کاهش وزن که شبیه هورمونی به نام GLP-1 عمل می‌کنند، در سال‌های اخیر تحولی در درمان چاقی ایجاد کرده است. با توجه به اینکه حدود یک نفر از هر هشت نفر در جهان با چاقی دست و پنجه نرم می‌کند، این داروها می‌توانند کمک شایانی به درمان چاقی و بیماری‌های مرتبط، مانند دیابت نوع ۲، کنند. سه دانشمند به نام‌های «سوتلانا مویسوف»، «دکتر جوئل هاپنر» و «لاته بی یر کوندسن» که در توسعه این دارو نقش داشته‌اند، موفق به دریافت جایزه «لاسکر-دباکی» در سال ۲۰۲۴ شدند.
۳. پیشرفت‌های هوش مصنوعی
هوش مصنوعی به سرعت در حال تحول و تغییر زندگی مردم است. «دمیس هاسابیس» و «جان جامپر»، سازندگان پایگاه داده ساختار پروتئین «آلفا فولد» از شرکت گوگل دیپ مایند، از جمله افرادی هستند که ممکن است نامزد جایزه نوبل شوند. این برنامه به محققان کمک می‌کند تا ساختارهای پروتئین را شناسایی کنند و تأثیر عمیقی بر پیشرفت‌های علمی داشته باشد.
۴. درک میکروبیوم روده
بدن انسان میزبان تریلیون‌ها میکروب است که به‌طور کلی به نام «میکروبیوم» شناخته می‌شوند. با پیشرفت‌های اخیر در توالی‌یابی ژنتیکی، دانشمندان بهتر می‌توانند بفهمند این میکروب‌ها چه نقشی در سلامت انسان دارند. دکتر «جفری گوردون»، استاد دانشگاه واشنگتن، در این زمینه پیشگام بوده و مطالعاتی در مورد تأثیر میکروبیوم روده بر سلامت انسان انجام داده است.
۵. ژن‌های سرطان‌زا
در دهه ۱۹۷۰، دکتر «ماری-کلر کینگ» با مطالعه روی ژن BRCA1، نقش آن را در سرطان پستان و تخمدان شناسایی کرد. این کشف امکان انجام آزمایش‌های ژنتیکی را برای شناسایی زنانی که در خطر بالای سرطان هستند، فراهم کرده و به پزشکان کمک کرده تا اقدامات پیشگیرانه مؤثری ارائه دهند.
این کشفیات نشان‌دهنده دستاوردهای مهم علمی هستند که ممکن است شایسته دریافت جایزه نوبل باشند، اما هنوز به این افتخار نرسیده‌اند.
